Tăng cường công tố, chống oan và chống bỏ lọt tội phạm


(BVPL) – 
Chiều ngày 07/11, tại phiên thảo luận ở hội trường về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; về công tác của Viện trưởng VKSND tối cao, Chánh án TAND tối cao; về công tác thi hành án; Kết quả thực hiện Nghị quyết số 37/2012/QH13 của Quốc hội; Công tác phòng, chống tham nhũng năm 2013. PGS.TS Nguyễn Hòa Bình, Viện trưởng VKSND tối cao đã có bài phát biểu ghi nhận những góp ý của các Đại biểu Quốc hội.

“Trước hết, tôi xin thay mặt cán bộ, viên chức ngành Kiểm sát xin cảm ơn các đại biểu Quốc hội về những ghi nhận của các đại biểu đối với nỗ lực của các cơ quan tư pháp trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, đặc biệt là việc thực hiện Nghị quyết 37 để đưa Nghị quyết quan trọng này vào cuộc sống. Chúng tôi cũng rất cảm ơn những chia sẻ của các đại biểu Quốc hội về những khó khăn và những rủi ro mà các cơ quan tiến hành tố tụng đã phải đương đầu trong cuộc đấu tranh phòng, chống vi phạm và tội phạm. Chúng tôi tiếp thu và sẽ bổ sung vào kế hoạch công tác của mình những kiến nghị, những giải pháp mà các đại biểu Quốc hội đã gợi mở, đã phát biểu trong ngày hôm nay và những tồn tại, hạn chế các đại biểu chỉ ra, Viện kiểm sát cũng sẽ có giải pháp để nỗ lực khắc phục”.

Về những giải pháp để tăng cường công tố, chống oan và chống bỏ lọt tội phạm trong đấu tranh chống tội phạm thì 2 yêu cầu được đặt ra ngang nhau là phải “chống oan”, đồng thời chống cả “lọt”. Trong thời gian vừa qua, kể cả trong xây dựng pháp luật cũng như thực thi pháp luật, chúng ta đã quan tâm rất nhiều đến việc chống oan, sai nhưng quan tâm đến chống bỏ lọt tội phạm vẫn còn đang mức độ, kể cả luật thực định cũng như thực thi.

Về giải pháp, Viện kiểm sát cũng đã có kế hoạch rất chu đáo để thực hiện Nghị quyết quan trọng của Quốc hội, đã tham mưu cho nhiều cấp ủy Đảng và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh để ban hành các nghị quyết của từng địa phương về thực hiện nghị quyết này. Viện kiểm sát đã đổi mới hệ thống chỉ tiêu, công tác của Ngành với yêu cầu cao hơn và đặc biệt quán triệt các chỉ tiêu mà Quốc hội giao cho ngành Kiểm sát. Viện kiểm sát đã có chỉ thị về tăng cường kháng nghị phúc thẩm đối với cả án hình sự và án dân sự, hành chính. Bên cạnh đó, đã phối hợp với Tòa án, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an ký thông tư về giải quyết tin báo tội phạm và việc ban hành Thông tư này đã tháo gỡ rất nhiều cho việc kiểm sát ngay từ đầu tin báo tội phạm và góp phần chống bỏ lọt tội phạm.

Trong kiểm sát điều tra đã yêu cầu kiểm sát ngay từ đầu tất cả các vụ án từ khi khởi tố và tăng cường ban hành các yêu cầu điều tra, đặc biệt là đối với các yêu cầu điều tra để chống “oan” và chống “lọt”. Cũng tăng cường kỷ cương, kỷ luật quản lý cán bộ và đào tạo bồi dưỡng, đặc biệt là đào tạo qua thực tiễn. Theo đó, yêu cầu mỗi Kiểm sát viên một năm phải có ít nhất một phiên tòa rút kinh nghiệm để nâng cao kỹ năng tranh tụng tại Tòa. Trên thực tế, số lượng các phiên tòa rút kinh nghiệm này khi phối hợp với Tòa án thì đã tăng lên như đã báo cáo với Quốc hội.

Đối với việc sửa bộ luật liên quan thuộc trách nhiệm mà Quốc hội giao cho Viện kiểm sát, có những khoảng trống làm giảm khả năng kiểm sát tin báo tội phạm, xác minh, điều tra, Viện kiểm sát cố gắng đưa vào luật để có thể khắc phục được những thiếu sót này một cách lâu dài, một cách căn bản. Đây là những giải pháp để chống “oan”, chống “lọt” và tăng cường trách nhiệm tranh tụng.

Về thi hành án tử hình, tôi cũng thấy là rất cần thiết phải có một nghị quyết cho phép tồn tại song song hai hình thức thi hành án tử hình. Cách đây 2 năm, tôi cũng đề nghị điều này, khi đó số án tử hình là 400, trung bình lượng án tử hình tăng lên mỗi năm khoảng hơn 100, cho đến nay là hơn 600. Nếu chúng ta để chậm hơn nữa thì con số nó sẽ nhiều lên. Về định hướng lâu dài, cũng cần phải xem xét việc sửa đổi Luật hình sự, kể cả sửa đổi Luật thi hành án.

Còn Hiệp định tương trợ tư pháp, Việt Nam cũng đã có hiệp định mẫu về tương trợ tư pháp để ký với các quốc gia, nhưng không phải quốc gia nào cũng đồng ý ký với chúng ta về tương trợ tư pháp. Vậy nên, những yêu cầu về tương trợ tư pháp của Việt Nam đối với những quốc gia mà có phát sinh những vấn đề về tội phạm thì không giải quyết được, làm cho vụ án có yếu tố nước ngoài kéo dài. Ví dụ như cộng đồng EU chẳng hạn, ký với các quốc gia này rất khó, bởi vì ký với một quốc gia thì họ phải tham khảo các quốc gia còn lại trong khối.

Không những vậy, đối với những quốc gia mà không có án tử hình thì họ luôn luôn từ chối việc ký tương trợ tư pháp đối với nước ta. Với những quốc gia này thì điều kiện gần như kiên quyết là khi nào mà Việt Nam bỏ án tử hình trong Luật hình sự thì họ mới ký. Viện kiểm sát rất tích cực đi đàm phán nhưng cũng gặp nhiều khó khăn dẫn đến khó khăn trong ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp. Điều này, dẫn đến những khó khăn của từng vụ án cụ thể, nếu có yếu tố nước ngoài ở trong tương trợ tư pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu:

100% các vụ án hình sự đều được kiểm sát từ lúc khởi tố

 

Công tác thực hành quyền công tố kiểm sát điều tra và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự đạt kết quả tích cực, tỷ lệ kiểm sát việc giải quyết tố giác tin báo tội phạm tăng 5,6%, các vụ án hình sự từ lúc khởi tố đều có sự kiểm sát của Viện kiểm sát, đạt 100% các vụ. Tỷ lệ truy tố trong hạn luật định và đúng tội danh vượt 3,4% so với chỉ tiêu nêu trong Nghị quyết 37 của Quốc hội. Tỷ lệ kháng nghị được Tòa án chấp nhận cao hơn các năm trước đây. Công tác xét xử của Tòa án nhân dân các cấp có sự chuyển biến tăng về số vụ, tỷ lệ án bị hủy, bị cải sửa tuy còn thấp, chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội nhưng đã có nhiều cố gắng… Tòa án nhân dân tối cao và Tòa án các cấp đã chú trọng, giải quyết các đơn đề nghị, kháng nghị và nhất là Tòa án nhân dân tối cao có nhiều giải pháp để giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Tỷ lệ này trong báo cáo cũng đạt cao hơn các năm trước đây.

 

Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang:

Đẩy nhanh tiến độ kết thúc điều tra, chuyển Viện kiểm sát đề nghị truy tố nhiều vụ án trọng điểm

 

Về công tác đấu tranh chống tội phạm về kinh tế, chức vụ và tham nhũng, mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng kết quả phát hiện, điều tra, xử lý còn chưa tương xứng với thực trạng tình hình. Việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt còn ít, tiến độ điều tra, xử lý một số vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng được dư luận quan tâm, có một số vụ còn chậm. Nhận thức được điều đó, thời gian qua, lực lượng Công an đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ kết thúc điều tra, chuyển Viện kiểm sát đề nghị truy tố nhiều vụ án trọng điểm.

Đến nay, về cơ bản, một số vụ án trọng điểm, Cơ quan điều tra đã kết thúc điều tra và chuyển cho Viện kiểm sát đề nghị truy tố trước pháp luật. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung bám sát sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, sự chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán, Hải quan, Thuế, Viện kiểm sát, Tòa án để giải quyết khâu yếu nhất trong công tác đấu tranh chống loại tội phạm này, đó là khâu phát hiện tội phạm tham nhũng. Chúng tôi sẽ tiếp nhận kịp thời, tập trung xác minh các tin báo tố giác về tội phạm tham nhũng từ tất cả các kênh thông tin khác nhau, xây dựng quy chế, phối hợp ngay từ đầu giữa Cơ quan điều tra với các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán, Hải quan, Thuế ngay trong quá trình thanh tra, kiểm toán và kiểm tra. Nếu có chứng cứ vi phạm pháp luật hình sự sẽ kịp thời khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra xử lý, không phải chờ sau khi kết luận thanh tra mới vào cuộc. Đối với các vụ đã khởi tố, chúng tôi đã thống nhất giữa các ngành Tư pháp sẽ khẩn trương điều tra, kết luận, đưa ra truy tố, xét xử kịp thời theo quy định của pháp luật.

 

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình:

Đẩy mạnh tranh tụng tại Tòa án và dân chủ hóa quá trình tố tụng

 

Cần nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa, cả các phiên tòa hình sự và các loại vụ án khác. Trước đây, ta có quan niệm là “án tại hồ sơ” nhưng thực tiễn cuộc sống cũng như thực tiễn xét xử cho thấy cần phải đẩy mạnh việc tranh tụng tại Tòa án và dân chủ hóa quá trình tố tụng. Ở đây, sau khi có Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị đã có sự kết hợp giữa hồ sơ với việc tranh tụng tại phiên tòa, nhằm làm rõ chứng cứ để chứng minh sự thật khách quan của vụ án, nhằm giải quyết vụ án một cách đúng đắn, để các phán quyết của Tòa án là đúng đắn và có căn cứ pháp luật. Nếu như việc tranh tụng được đẩy mạnh thì chắc các vụ án oan đã xảy ra chúng ta có thể hạn chế đến mức thấp nhất.

Bên cạnh đó, trong việc tranh tụng phải đảm bảo phát huy đầy đủ vai trò của Kiểm sát viên, vai trò của Luật sư và những người tham gia tố tụng, Kiểm sát viên sẽ chứng minh được tội phạm, kể cả chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội và Luật sư được quyền tranh tụng, những người tham gia tố tụng được quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, để Tòa án có những phán quyết đúng đắn.

Còn về án treo, Tòa án vừa ban hành nghị quyết mới để hướng dẫn án treo trên tinh thần đối với những đối tượng cầm đầu, chủ mưu, chỉ huy, những đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong các vụ án, đặc biệt là vụ án tham nhũng thì sẽ không cho hưởng án treo, như vậy hướng tới chắc chắn tình trạng án treo sẽ giảm.

Đối với vụ án của ông Nguyễn Thanh Chấn, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã xem xét kháng nghị của Viện trưởng VKSND tối cao một cách rất thận trọng, khách quan, toàn diện nhằm giải quyết triệt để vụ án. Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND tối cao kháng nghị tái thẩm về vụ án này.

Nguồn: Báo bảo vệ pháp luật

Hoàn thiện Bộ luật tố tụng hình sự đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp
KHAI MẠC HỘI NGHỊ VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN CÁC TỈNH CÓ CHUNG ĐƯỜNG BIÊN GIỚI VIỆT NAM – LÀO LẦN THỨ 3
Viện kiểm sát các cấp tích cực đấu tranh với tội phạm ma túy
HỘI NGHỊ TOÀN QUỐC NGÀNH KIỂM SÁT NHÂN DÂN
Đoàn công tác Viện kiểm sát nhân dân tối cao thăm và làm việc với Viện kiểm sát nhân dân huyện Lục Yên, Yên Bái
Phạt tù các đối tượng đánh bạc và tàng trữ ma túy “đá”
Một số định hướng sửa đổi Luật Tổ chức VKSND đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp
HỘI NGHỊ KIỂM ĐIỂM BAN CÁN SỰ ĐẢNG VIỆN KSND TỐI CAOTHEO TINH THẦN NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG 4 (KHÓA XI)
Vụ kiểm sát thi hành án Viện kiểm sát nhân dân tối cao Đại hội chi bộ nhiệm kỳ 2012 – 2015
HỘI NGHỊ TẬP HUẤN CÔNG TÁC VĂN PHÒNG NGÀNH KIỂM SÁT NHÂN DÂN NĂM 2012