1. Khi xử phạt tù không quá ba năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Toà án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ một năm đến năm năm.

2. Trong thời gian thử thách, Toà án giao người được hưởng án treo cho cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để giám sát và giáo dục. Gia đình người bị kết án có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục người đó.

3. Tòa án có thể quyết định áp dụng hình phạt bổ sungđối với người được hưởng án treo nếu trong điều luật áp dụng có quy định hình phạt này.

4. Người được hưởng án treo đã chấp hành được một phần hai thời gian thử thách và có nhiều tiến bộ thì theo đề nghị của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giám sát và giáo dục, Toà án có thể quyết định rút ngắn thời gian thử thách.

5. Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này.

Như vậy, án treo được hiểu là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được Tòa án áp dụng đối với người phạm tội bị phạt tù không quá 3 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù.

Đối với những người phạm tội có đủ những điều kiện nhất định của luật sẽ được áp dụng án treo và áp dụng thời gian thử thách đối với họ. Trong thời gian thử thách nếu phạm tội mới thì Tòa án quyết định buộc phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới.

Bộ luật hình sự 2015 đã có bổ sung theo hướng quản lý chặt chẽ hơn đối với những người được hưởng án treo:

Tại khoản 5 Điều 65 Bộ luật hình sự 2015 quy định: Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này.

Nội dung quy định trên cho thấy: Nếu như với quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 thì chỉ khi phạm tội mới thì người được hưởng án án treo mới bị buộc chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo và bản án của tội mới. Còn Bộ luật hình sự 2015 quy định bổ sung thêm trường hợp, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự 02 lần trở lên trong thời gian thử thách thì người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Việc quy định như vậy sẽ đảm bảo nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người được hưởng án treo, đồng thời tăng cường hiệu quả hoạt động giám sát của cơ quan, tổ chức và gia đình được giao trách nhiệm quản lý, giáo dục người được hưởng án treo, góp phần ổn định an ninh, trật tự tại địa phương.

Phạm Thị Thu Hà – VKS tỉnh (P7)