Từ ngày thành lập đến nay, một trong những chức năng xuyên suốt và có bề dày lịch sử nhất của Ngành kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết án hình sự và đặc trưng là Quyền công tố Nhà nước, đây là phương tiện hữu hiệu để thực hiện quyền lực Nhà nước trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm hình sự. Chức năng đặc thù của Ngành kiểm sát như đồng chí Trường Chinh đã nói “không có cơ quan nào có thể thay thế cơ quan Viện kiểm sát nhân dân sử dụng quyền công tố”. Trong suốt hơn 60 năm qua, tổ chức bộ máy hoạt động THQCT, KSĐT, KSXX sơ thẩm án hình sự đã trải qua nhiều thay đổi, từ các bộ phận, các tổ hình sự đến thành lập các phòng riêng theo từng loại tội phạm rồi sáp nhập, chia tách, thực hiện chuyên khâu, thông khâu cũng như thay đổi tên gọi, lãnh đạo Phòng.

Trên cơ sở chia tách nhiệm vụ, tháng 8 năm 2005, Phòng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội, kinh tế và chức vụ được tái lập với biên chế gồm 8 người, trong đó có 100% cán bộ, Kiểm sát viên có trình độ Cử nhân, 5 Kiểm sát viên trung cấp và 3 Kiểm sát viên sơ cấp do đồng chí Chu Thị Phương Mai là Trưởng phòng. Tháng 3/2012 đồng chí Trưởng phòng chuyển đơn vị khác, đồng chí Lê Thu Hà thay thế, tháng 8/2019 đồng chí Lê Thu Hà nghỉ chế độ, từ tháng 11/2019 đồng chí Hà Đình Hiền giữ chức vụ Trưởng phòng. Từ năm 2021 đồng chí Ngô Đức Chi được phân công giữ chức vụ Trưởng phòng

Ở mỗi giai đoạn khác nhau, tổ chức bộ máy và biên chế có nhiều thay đổi song với sự phấn đấu nỗ lực của tập thể cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị, sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong ngành  và các ban ngành có liên quan, nhất là các cơ quan trong khối nội chính, Phòng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội đã có sự phát triển hơn về số lượng, chất lượng, nhất là từ khi thực hiện chủ trương của Đảng về “Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra”, hoạt động của đơn vị đã đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm hình sự, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái và phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị ở địa phương.

Với những kết quả đã đạt được, năm 2011 đơn vị đươc Thủ tướng chính phủ tặng Bằng khen; nhiều năm được công nhận là “Tập thể lao động xuất sắc”, Cờ của ngành Kiểm sát nhân dân cho đơn vị dẫn đầu khối; nhiều lượt cán bộ, Kiểm sát viên được Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao tặng Bằng khen danh hiệu “Chiến sỹ thi đua ngành”, “Chiến sỹ thi đua cơ sở”; được UBND tỉnh Yên Bái tặng nhiều danh hiệu thi đua; chi bộ, các tổ chức đoàn thể như: Tổ công đoàn, tổ luật gia… luôn được công nhận “Trong sạch vững mạnh” và “Vững mạnh xuất sắc”.