Tái hiện lễ hội Cầu mùa của người Dao xã Đại Sơn

Tại lễ hội Quế huyện Văn Yên lần thứ III năm 2019, người Dao đỏ xã Viễn Sơn đã tái hiện lễ cấp sắc 12 đèn. Người Dao quan niệm rằng, con trai phải trải qua lễ cấp sắc từ 3 đèn trở lên mới trở thành người lớn, có tâm, có đức để phân biệt phải trái và được công nhận là con cháu của “Bàn Vương” – tổ tiên của người Dao. Do vậy, bất cứ đàn ông Dao nào cũng phải làm lễ cấp sắc. Còn riêng lễ cấp sắc 12 đèn thì họ phải học rất nhiều và có một chức thầy cúng nhất định. Lễ Cấp sắc 12 đèn diễn ra với rất nhiều bước như: lễ khai đàn để báo cáo tổ tiên biết lý do của buổi lễ, lễ dâng đèn và thủ tục thông báo tên tuổi, chức vụ của người được cấp sắc, lễ xuất binh, lễ ăn chay (từ lúc vào làm lễ cho đến khi kết thúc lễ tất cả những người được cấp sắc cũng như người đến dự đều phải ăn chay), bước học làm thầy và điệu múa rùa. Các nghi thức trên được tiến hành tuần tự, hòa theo nhịp điệu của tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng kèn…

(Lễ cấp sắc 12 đèn được tiến hành tuần tự, hòa theo nhịp điệu của tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng kèn…)

Sau đó, các thầy đem lễ ra ngoài sân gọi Ngọc Hoàng bằng tiếng tù để thông báo cho Ngọc Hoàng biết bắt đầu vào lễ chính Cấp sắc 12 đèn và mời Ngọc Hoàng đến chứng giám. Tiếp đó là lễ thầy cúng truyền dạy đạo làm thầy cho các trò với yêu cầu làm thầy thì phải có tâm, có đức con cháu mới có phúc, có lộc. Trong lễ kết thúc, thầy cúng dẫn các trò lên “tồ sên” (nghĩa là thiên đình) để các trò nhận dấu ấn của Ngọc Hoàng và văn bằng âm – dương.

Đây là bằng cấp cao nhất trong cuộc đời một người đàn ông Dao đỏ. Sau khi làm xong lễ thông báo, các trò cùng vợ lần lượt quỳ dưới chân cầu thang nhận dấu ấn và văn bằng do các thầy cấp cho. Đây là thời khắc linh thiêng và quan trọng. Nhận bằng xong, các trò đem một bản đốt đi còn một bản đem cất kỹ để đến khi nào về cõi âm mới được đem đốt để thánh trời nhận ra và thu nạp họ.

Sau lễ cấp sắc 12 đèn, đông đảo người dân và du khách đã được thưởng thức nét văn hóa dân gian đặc sắc qua lễ Cầu mùa của người Dao xã Đại Sơn với ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa mang bội thu; cầu phúc, cầu lộc, cầu bình an, cầu may mắn, cầu tài lộc…

(Lễ hội Cầu mùa của người Dao xã Đại Sơn với ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa mang bội thu; cầu phúc, cầu lộc, cầu bình an, cầu may mắn, cầu tài lộc)

Phần lễ chia ra làm 3 bước gồm: bước một, trước ban thờ tổ tiên thầy cúng thông báo nội dung lễ cầu mùa; bước 2, thầy cúng làm lễ gọi Ngọc Hoàng về làm chứng cho lòng thành của gia chủ và mong muốn mùa màng được bội thu; bước 3, thầy cúng dùng bát nước rồi ngậm nước phun vào cum lúa để cầu cho mưa thuận gió hòa, không hạn hán, xanh lúa, trĩu bông…

Sau phần lễ, thầy cúng đưa cum lúa và các hạt giống cho chủ nhà để chờ đến mùa vụ, chủ nhà chủ động dọn đất, làm đất và cấy trồng bằng chính những hạt giống được thầy cúng làm trong phần lễ Cầu mùa…

Cũng tại buổi lễ, khán giả và du khách đã được thưởng thức điệu hát Páo Dung. Đó là những vần thơ dân gian được ghép với các tiết tấu, các giai điệu và sử dụng như những tác phẩm âm nhạc. “Páo dung” phản ánh nhiều mặt của đời sống sinh hoạt xã hội của cộng đồng, thể hiện lịch sử xã hội truyền thống của tộc người, có sức tố cáo xã hội gay gắt, bênh vực người yếu, ca ngợi lao động sản xuất, ca ngợi tình yêu lứa đôi.

Việc tái hiện các hoạt động văn hóa của đồng bào dân tộc Dao trong Lễ hội Quế Văn Yên lần thứ III năm 2019 nhằm giới thiệu và quảng bá và tôn vinh các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc Dao nói riêng và các dân tộc huyện Văn Yên nói chung đến du khách gần xa.

Theo Yenbai.gov.vn